donderdag 30 juni 2011

Puccini's La Bohème vanuit Covent Garden zaterdagavond op BBC Radio 3

Giacomo Puccini. Foto uit 1908.
In het programma Opera on 3 van de Britse zender BBC Radio 3 wordt op zaterdag 2 juli vanaf 19:45 uur onze tijd een versie door the Royal Opera House Covent Garden gepresenteerd van La Bohème uit de jaren 1895-1896. In laatstgenoemd jaar was ook de eerste uitvoering, in 1897 werd de Nederlandse première gerealiseerd. Het is één van die gruwelkitsch-muziekdrama's van Giacomo Antonio Domenico Michele Secondo Maria Puccini (1858-1924), die over de gehele aardbol populariteit heeft verworven; helaas niet op basis van kwaliteit, maar vanwege het ontbreken daarvan en het staaltje zwelgen in artistieke onmacht dat de meester van het verisme hier heeft 'neergezet'. Koor en orkest van het genoemde muziek-instituut worden geleid door de uit Litauen afkomstige dirigent Andris Nelsons (geboren 1978).

woensdag 29 juni 2011

Opernkonzert van Duitse radiozender NDR Kultur: Het orkest in het middelpunt

In het programma Opernkonzert waarvan op donderdag 30 juni, tussen 20:00 uur en 22:00 uur, een nieuwe aflevering zal worden uitgezonden ─ Oper ohne Worte oder Wenn das Orchester ins Rampenlicht gerät ─ door de regionale Duitse radiozender NDR Kultur, is het thema: het orkest als middelpunt van de opera.
Als de vocale soli, de duetten, de terzetten, de koorstukken en wat er verder nog zo speelt dat een belangrijke onderdeel uitmaakt van (bijna elk) muziekdrama en de toeschouwers in het theater evenmin worden afgeleid door een ballet of  door (al te) oogverblindende decors, dan wordt het zintuig gehoor geprikkeld door alleen instrumentale elementen. 
Dan gebeurt het niet zelden dat de toehoorders een nieuwe ontdekking doen: bij voorbeeld de geniale instrumentator, zoals Giuseppe Verdi (1813-1901), die pas dan goed naar voren komt doordat alleen het orkest aan het woord is. Ook kan het tegendeel blijken, zo getuigen de instrumentale gedeelten in de opera's van bij voorbeeld Giacomo Puccini (1858-1924) van een wanstaltigheid die moeilijk te verteren valt, waar tegenover de aria's, duetten et cetera voor een enigszins aanvaardbaar niveau kunnen zorgen of zelfs van grote vreugde wanneer het optredende stemmenmateriaal hoge kwaliteit bezit. Maar de orkestrale gedeelten kunnen worden gekwalificeerd als gruwelkitsch, en dat is dan in principe nog een vriendelijke betiteling. Helaas is die sfeer overgeslagen naar zoveel toehoorders, overal ter wereld dat we terecht kunnen spreken van een virus van verkitsching.


zaterdag 25 juni 2011

Tsjajkovski's Jevgeni Onjegin vanuit het Muziektheater Amsterdam, zondag op Nederland 2

In het Muziektheater te Amsterdam worden, in het kader van het Holland Festival, diverse uitvoeringen gerealiseerd van de opera Jevgeni Onjegin uit 1861 van Pjotr Iljitsj Tsjajkovski (1840-1893), gebaseerd op het gelijknamige verhaal in verzen van Aleksandr Poesjkin (1799-1837). [1]
De versie die deze maand te beluisteren en te zien valt in bovengenoemde Amsterdamse cultuurinstelling, wordt geregisseerd door de Noorse theaterman Stefan Herheim. Het Concertgebouworkest onder leiding van Mariss Jansons verzorgt de instrumentale begeleiding.


Massale scène uit de productie Jevgeni Onjegin van De Nederlandse Opera in het Muziektheater Amsterdam, in juni tijdens het Holland Festival 2011.

De voorstelling van donderdag 23 juni werd rechtstreeks uitgezonden door Mezzo-televisie; kabelexploitant Ziggo zond dit gebeuren die avond eveneens rechtstreeks uit op het eigen infokanaal. Het zal die versie zijn, welke op zondag 26 juni te zien is op Nederland 2, eveneens in het kader van de 'berichtgeving' met betrekking tot het Holland Festival. Uitzending is op genoemde televisiezender tussen 12:00 uur en 15:00 uur.
Ongetwijfeld zal Mezzo-tv deze voorstelling nog diverse keren herhalen, zoals dat bij die zender te doen gebruikelijk is.'
Er worden, in het kader van het Holland Festival 2011, nog twee voorstellingen van dit muziekdrama gerealiseerd in het Muziektheater Amsterdam: een matinee op zondag 26 juni en een avondvoorstelling op dinsdag 28 juni.
__________
Meer over het muziekdrama in kwestie kunt u vinden in een artikel op de aan onze sites gelieerde fin de siècle-site All art is quite useless van Rond1900.nl, opgenomen op 10 januari 2009.
Een herhaling zal worden uitgezonden op de digitale vierentwintig uurs zender Cultura 24, op zondag 3 juli, tussen 14:00 uur en 17:00 uur.
Het is niet onwaarschijnlijk dat in diezelfde week, overdag en/of in de nachtelijke uren meer herhalingen via die zender zullen volgen, daartoe wordt u hier en nu aangeraden, de Programmagegevens van die website van die zender te raadplegen
__________
[1] Jevgeni Onjegin is onlangs bij Uitgeverij De Papieren Tijger uitgekomen in een nieuwe Nederlandse vertaling, gerealiseerd door Hans Boland. Zie daarover onze berichtgeving, dezer dagen, op onze zustersite Tempel der Letteren.

dinsdag 14 juni 2011

Henry Purcell: muziekdrama King Arthur woensdagavond in 'Radio 3 live in concert'

Henry Purcell, geschilderd door
John Closterman (1660-1711)
In het muziekprogramma Radio 3 live in concert, van de Britse cultuurzender BBC Radio 3, kunt u op woensdag 15 juni, vanaf 20:30 uur luisteren naar een uitvoering van de opera King Arthur or The British Worthy uit 1691 van Henry Purcell (1659-1695).
De Engelse dichter John Dryden,
door Godfrey Kneller (1646-1723)
De pauze wordt gehouden tussen 21:20 uur en 21:40 uur; daarna wordt het programma vervolgd tot ongeveer 23:00 uur.

In het oorspronkelijke werk van Purcell ─ op een tekst uit hetzelfde jaar van de Engelse dichter John Dryden (1631-1700) bestonden slechts twee zangpartijen, voor het overige betroffen alle karakters spreekrollen.
Ruim twee eeuwen na de première van 1691, werd er in het jaar 1897 een nieuwe versie in het programma opgenomen te Birmingham.
In de twintigste eeuw werden er opnieuw versies in Londen in het repertoire van een operahuis opgenomen: eerst in 1935, en vervolgens in 1970, de laatste in een nieuwe bewerking van Graham en Ledger. Ook op het vasteland werd King Arthur in enkele operahuizen voorgesteld. Te Bern in 1977 en, in een Duitse versie, te München (1986).
De heidense koning Oswald en de christelijke Britse koning Arthur strijden om de liefde van de blinde koningsdochter Emmeline. Beide koningen worden door goede en kwade luchtgeesten, tovenaars en aardgeesten ondersteund.

maandag 13 juni 2011

The rape of Lucretia van Benjamin Britten maandagavond in 'Radio 3 live in concert'

Achtergronden
In 1931 werd het Franse stuk Le viol de Lucrèce van André Obey (1892-19) aan het publiek voorgesteld. De in Zwitserland opgegroeide Robert Duncan heeft op basis van genoemd toneelstuk een libretto vervaardigd voor Benjamin Britten (1813-1876), die er een muziekdrama van heeft gefabriceerd: The rape of Lucretia.
De eerste uitvoering werd gerealiseerd op 12 juli 1946, tijdens het Festival van Glyndebourne. Binnen een paar jaar volgden enkele belangrijke operahuizen op het vasteland: Basel (1947), Köln (1948), en in 1950 tijdens de Salzburger Festspiele.


Het verhaal
De handeling speelt zich af in het jaar 510 voor onze jaartelling. Lucretia (een personage dat wordt gezongen door een alt) bleef, als enige vrouw in Rome, trouw aan haar man ten tijde van diens afwezigheid. De Etruskische legerleider Tarquinius (partij voor een bariton) zoekt daarom juist bij haar een onderkomen voor de nacht. Tijdens dat verblijf verkracht hij Lucretia omdat ze weigert hem ter wille te zijn.
De volgende ochtend maakte ze een einde aan haar leven, en geeft daarmee het sein voor een opstand tegen de onderdrukkers.
De geschiedenis wordt becommentarieerd door een koor dat bestaat uit een sopraan en een tenor.
Uitzending zal worden gerealiseerd in het programma Radio 3 live in concert op maandag 13 juni. Het eerste gedeelte zal worden uitgezonden tussen 20:30 uur en 21:25 uur; het tweede deel van 21:45 uur tot 23:00 uur.

woensdag 8 juni 2011

NDR Kultur met Götterdämmerung zondagmiddag in 'Live aus der Staatsoper Hannover'

NDR Kultur, de regionale Noord-Duitse cultuurzender, biedt de geïnteresseerde luisteraars en alle anderen, op zondag 9 juni, een uitvoering van het laatste deel van de tetralogie Der Ring des Nibelungen van Richard Wagner (1813-1883): Götterdämmerung.
Dat gebeurt in het programma Live aus der Staatsoper Hannover, vanaf 15:55 uur; het programma duurt tot 22:00 uur. Ongetwijfeld wordt het verloop van de handeling op de bühne onderbroken door twee pauzes, zoals dat op basis van de lengte van de voorstelling, gebruikelijk is. Het geheel duurt tot ongeveer 21:20 uur. De radio-uitzending daarentegen eindigt om 22:00 uur.
In de loop van de zondag ingezette week, wordt via de Britse culturuzender BBC Radio 3 ─ om precies te zijn op woensdag 15 juni en donderdag 16 juni, verspreid over de beide middagen, in het muziekprogramma Afternoon on 3 een uitvoering gerealiseerd van Die Walküre, het tweede deel van dezelfde tetralogie, die overigens ook als trilogie met een avond vooraf (Vorabend) mag worden gekwalificeerd; dan gaat het om het eerste deel. Maar alles blijft muzikaal bij hetzelfde.

vrijdag 3 juni 2011

Händels Teseo rechtsreeks vanaf Festival Göttingen te beluisteren via NDR Kultuir


Händel-Festspiele Göttingen
Op vrijdag 3 juni zal de regionale Duitse radiozender NDR Kultur zorgen voor een rechtsreekse uitzending van de opera Teseo van Georg-Friedrich Händel (1685-1759), vanaf de Internationale Händel-Festspiele in Göttingen. Het Festspiel Orchester Göttingen zal worden gedirigeerd door Nicholas McGegan.  U kunt onder meer luisteren naar de stemmen van Susanne Rden, Amy Freston, Dominque Labelle, Drew Minter, Céline Ricci, Robin Blaze en Johanna Neß. Speciale medewerking zal worden verleend door de New York Dance Company onder leiding van Catherine Turocy. Uitzending tussen 18:00 uur en 22:00 uur.
In de meeste boeken over opera in het algemeen alsmede in specifieke operagidsen en andersoortige standaardwerken die we voor dit artikel hebben geraadpleegd, zijn we dit muziekdrama niet tegengekomen. Dat is echter wel het geval in de relatirf recente biografie van de Duitse auteur Franz Binder, verschenen bij dtv. Een goede reden om dat boek nog eens in uw aandacht aan te bevelen.

Teseo
Direct nadat Händel zich in Londen had gevestigd, was hij aan de slag gegaan met een nieuwe opera, Il pastor fido, die echter geen succes ten deel viel. Daardoor liet de componist zich echter niet ontmoedigen: binnen een maand voltooide hij toen zijn enige muziekdrama in vijf bedrijven, teseo, dat voor het eerst werd opgevoerd in het Haumarket Theater op 10 januari 1713.
Ook de handeling van deze opera is opgebouwd op een conglomeraat aan intriges die met de liefde te maken hebben, zij het dat hier het oude Athene de plaats van handeling vormt. Centrale figuur daarin is de tovenares Medea, aan wie eveneens opera's zijn gewijd en zelfs een verfilming met operazangeres Maria Callas in de hoofdrol.

woensdag 1 juni 2011

De Parijse Opéra Garnier architectonisch bekeken in Arte's Baukunst

In het architectuurprogramma Baukunst dat op gezette tijden door de Frans-Duitse cultuurzender Arte-televisie wordt gepresenteerd, is de aflevering van vrijdag 3 juni ─ uit te zenden tussen 16:20 uur en 16:50 uur ─ gewijd aan het internationaal befaamde gebouw in de Franse hoofdstad: de Opéra GarnierHet gebouw zelf is gereedgekomen in 1875 en in januari van dat jaar ook in gebruik genomen.

Onder het gedeelte van de plafondschildering dat Marc Chagall in de Opéra Garnier te Parijs heeft gewijd aan  Maurice Ravel  ─ de tekst Daphnis et Chloë is ook nog te zien ─ heeft hij het grootse werk gesigneerd en van het jaartal 1963 voorzien.
(Overgenomen van de bij het boek uit 1965 over het Plafond van de Garnier-Opéra gevoegde Reproduction de la maquette définitive du plafond de l'Opéra de Paris.)

Het heeft een extra dimensie en internationaal daardoor ook meer faam in kringen van beeldend kunstenaars, en met name bij bedrijvers van, en geïnteresseerden in, de schilderkunst, verworven door de plafondschildering door Marc Chagall (1887-1985), gerealiseerd in 1963.

De bijdrage op Arte-tv wordt slechts eenmalig uitgezonden. Het gaat daarbij om een film van Stan Neumann uit 1899, die op het beeldformaat 16:9 zal worden gepresenteerd met stereofonisch geluid.
Een iets uitgebreider verhaal over dit gebouw in het kader van die Arte-uitzending en de parafernalia is op vrijdag 3 juni te vinden op de fin de siècle site All art is quite useless van Rond1900.nl.