Rossini's Willem Tell wordt zaterdagavond concertant voorgesteld tijdens BBC Proms

Gioacchino Rossini

Tijdens tweede avond BBC Proms 2011
Om 19:30 uur begint op zaterdag 16 juli op het podium van de onovertroffen Albert Hall in Londen, een uitvoering van het muziekdrama Guillaume Tell uit 1829 van Giacchino Rossini (1792-1868). De uitvoering neemt tot middernacht in beslag; er zijn twee pauzes van twintig minuten. Het geheel is te volgen via de Britse culturele zender BBC Radio 3. Coro e Orchestra dell' Accademia Nazionale di Santa Cecilia Rome onder leiding van Antonio Pappano verzorgen deze tweede avond van de BBC Prom-concerten 2011.
Genoemd muziekdrama telt vier bedrijven; het is gebaseerd op het toneelstuk Wilhelm Tell uit 1804 van Friedrich von Schiller (1759-1805). Drie auteurs hebben gewerkt aan het libretto, al krijgen meestal alleen de twee hieronder eerstgenoemden een vermelding:
Victor-Joseph Etienne, dikwijls genoemd de Jouy, naar zijn geboorteplaats (1764-1846)
Hippolyte-Louis-Florent Bis (1789-1855)
Armand Marrast

Achtergronden
De eerste uitvoering werd gerealiseerd in de Grand Opéra te Parijs, in 1829. Een jaar later werd er een Duitse versie, van Theodor Haupt (1784-1832) gegeven in Frankfurt am Main.
In hetzelfde jaar werd het muziekdrama voorgesteld in Wenen, Londen en Berlijn, en een jaar daarna was New York aan de beurt. Een Italiaanse versie, Guglielmo Tell, werd het operapubliek te Lucca voorgezet.
De laatste opera uit de muzikale koker van het genie Rossini volgt de tekst van Schiller getrouw. Die schrijver heeft de sage uit de dertiende eeuw gedramatiseerd.

Friedrich von Schiller.
Portret uit ca. 1808 (!).
Gerhard von Kügelgen
(1772-1820). Formaat
73 x 61 cm. Te vinden
in het Goethe Museum,
Frankfurt am Main.

De handeling
Aangezien Wilhelm Tell (bariton) geen eerbetoon over heeft voor de hoed van landvoogd Geßler (bas), dwingt deze hem een appel van het hoofd van zijn zoon Jenni (sopraan) te schieten. Nadat Tell dit met succes heeft gedaan, heeft hij met een volgende pijl uit zijn boog de landvoogd gedood. Onderweg, op een boot die hem naar de gevangenis zal brengen, slaagt Tell erin te vluchten. Die twee feiten vormen een mijlpaal in de Zwitserse historie: de stichting van het Zwitserse Eedgenootschap.
Een speciaal onderdeel vormt de liefde tussen Arnold (tenor) en Mathilde von Habsburg (sopraan).

Andere Tell-opera's
Vanaf 1791 hebben diverse componisten deze sage op muziek gezet: André Ernest Modest Grétry (1741-1813) in 1791, Benjamin Weber in 1795, Bernhard Anselm Carr in 1796 en Luigi de Baillou in 1797. Deze ondervonden alle veel belangstelling, vooral die van Grétry, totdat Rossini's Guillaume Tell op het toneel verscheen.

Twee pauzes
Zoals gezegd, wordt de concertante opera-uitvoering twee keer door een pauze onderbroken: de eerste keer tussen 20:35 uur en 20:55 uur, en dan wordt in het pauze-programma BBC Proms Intro een gesprek uitgezonden over het muziekdrama in kwestie: met opera-historicus Benjamin Walton en met Sarah Lenton, die als opera-programmeur is verbonden aan het Royal Opera House te Londen.
Tussen 22:00 uur en 22:20 uur wordt het onderdeel Interval uitgezonden: daarin wordt aandacht besteed aan de Accademia Nazionale di Santa Cecilia. Verder nog een terugblik en een blik vooruit met betrekking tot de BBC Prom-concerten.