Opera Zuid speelt Le Nozze di Figaro in veertien steden

Naar Frans toneelstuk
Tussen 22 mei en 6 juli zal het thans jubilerende (20 jaar) Nederlandse muziekthatergezelschap Opera Zuid veertien voorstellingen geven van de opera Le nozze di Figaro uit 1786, geschreven door Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791). Voor dit muziekdrama in vier bedrijven heeft librettist Lorenzo da Ponte (1749-1838) de tekst gerealiseerd op basis van het toneelstuk La folle journée ou Le mariage de Figaro van Pierre-Augustin-Caron de Beaumarchais (1732-1799). Op 1 mei 1786 werd in Wenen de eerste uitvoering gegeven. Een jaar later was Praag aan de beurt met een Duitse versie. Opvallend is dat er binnen zeer korte tijd drie andere Duitse versies werden gerealiseerd: in 1788 te Frankfurt am Main, in het jaar daarop te Hannover en in 1792 te Wenen. Van 1900 tot en met 1941 werden er nogmaals vier nieuwe Duitse edities op de planken gebracht.
Tot in de twintigste eeuw werden uitvoeringen gegeven waarin de recitatieven werden vervangen door gedeelten met alleen gesproken tekst.

De handeling
Het verhaal speelt zich af in de Spaanse stad Sevilla in het midden van de achttiende eeuw. Op de dag die de toeschouwers van het drama voorgezet krijgen — aan het hof van graaf en gravin Almaviva — zal het huwelijk worden voltrokken van Figaro — een rol voor bariton — en Susanna — een partij voor sopraan —, beiden in dienst van het grafelijke echtpaar. De partij van de graaf moet worden ingevuld door een bariton, die van de gravin door een sopraan. De graaf wenst gebruik te maken van het aloude recht van de eerste nacht: het ius primae noctis, waarbij de broodheer de huwelijksdaad bij de bruid mag voltrekken, en daardoor eveneens in staat is zo'n voorgenomen huwelijk uit te stellen. Het feit dat de kamenier van de gravin, Marcellina, nog een oude rekening met Figaro te vereffenen heeft, komt de graaf daarbi zeer goed van pas. Marcellina heeft ooit aan Figaro geld geleend onder de voorwaarde dat hij met haar zou trouwen als mocht blijken dat hij het geld niet zou kunnen terugbetalen. Samen met de gravin broeden Susanna en Figaro een plan uit om de toestemming van de graaf alsnog te verkrijgen. 

Jaloezie
De graaf raakt helemaal overmand door steeds groter wordende jaloezie zodra hem het vermoeden bekruipt dat zijn vroegere page Cerubino — die hij voorheen de deur heeft gewezen — zich in het boudoir van de gravin ophoudt.
Tijdens het proces van Marcellina ontdekken Figaro enerzijds en zijn tegenstander Doctor Bartolo en Marcellina anderzijds dat zij zoon en ouderpaar zijn.
De onwillige houding van graaf Almaviva wordt gerelativeerd als Susanna hem een brief brengt waarin een heimelijk rendez-vous wordt voorgesteld. In de nachtelijke uren hebben de gravin en Susanna van kleding gewisseld waarna de graaf zijn wettige echtgenote het hof maakt, in de veronderstelling dat hij de kamenier voor zich heeft. Uiteindelijk schenkt de gravin haar echtgenoot vergiffenis.

Enscenering
Als we het brede scala aan ensceneringen uit de tweede helft van de twintigste eeuw bezien, dan valt het op hoeveel verscheidenheid valt te creëren op basis van het boven omschreven gegeven. Die versies liepen uiteen van een platvloerse uitvoering, zo'n drie decennia geleden, in het noorden en oosten van het land tot en met de presentatie van een interessant mysteriespel via de muziekzender Mezzo-televisie. Dan waren er nog voornaam-elegante presentaties tegenover sociaal-kritische of een voorstelling die van elke illusie gespeend bleek. Begin jaren tachtig voegde Peter Zadek daar nog een groteske uitbeelding aan toe.
Uit deze beschrijving zal iedereen begrijpen dat we zeer nieuwsgierig zijn naar de versie die het regie-team voor de huidige voorstelling van Opera Zuid voor ogen staat. Dat team is samengesteld uit vier mensen, waarvan er drie voor het eerst iets voor dit gezelschap mogen realiseren.

Veertien steden
Op zaterdag 22 mei wordt de thans gereedgekomen — en daarmee nieuwste — versie van Le Nozze di Figaro in première voorgesteld in het Parktheater van Eindhoven. Daarna volgen tot en met 6 juli nog dertien uitvoeringen in evenzovele Nederlandse steden, waarbij de laatste voorstelling in het Concertgebouw semi-scènisch zal zijn.
Voor de juiste gegevens met betrekking tot de theaters, de aanvangstijden, aanrijdroutes etc., zij hier verwezen naar het betreffende gedeelte op de website van Opera Zuid. Daarvoor hoeft u slechts hier te klikken. Even eenvoudig is het te lezen welke mensen u op en voor respectievelijk half onder het podium, in de orkestruimte, en achter de coulisse kunt aantreffen. Dat kan met deze link.