Muziekdrama van Galuppi op zaterdagaavond via Radio 4

Baldasare Galuppi, standbeeld van
Remigio Barbaro, op het
eiland Burano

Baldasare Galuppi

De Italiaanse musicus werd op het eiland Burano geboren, en kreeg later derhalve de bijnaam Il Buranello. Het hiernaast afgedrukte standbeeld van Remigia Barbaro siert daar het marktplein dat ook al naar de veelzijdige, internationaal  vermaarde componist is genoemd.
Bijna acht decennia leefde de man gedurende de achttiende eeuw (1706-1785), voordat hij in Venetië de geest heeft gegeven. Hij werd door zijn vader — die barbier was en het nevenberoep van theaterviolist uitoefende — in de muziekvakken onderricht, hetgeen ertoe leidde dat hij reeds als zestienjarige zijn eerste opera componeerde, doch de opvoering werd een flop. Daarom nam de jonge Galuppi les bij Antonio Lotti (1666-1740), wiens beste student hij zou worden.

Vroege muziekdrama's

Met Giovanni Battista Pescetti (1704-1766) schreef hij in 1729 Dorinda, een muziekdrama dat zoveel succes had dat een carrière als operacomponist niet meer te vermijden viel.

Galuppi werkte echter tevens als dirigent, onder meer aan het Ospedale dei Medianti. De mare gaat dat hij daar een uitvoeringsniveau heeft bereikt dat in Venetië als onovertroffen de geschiedenis is ingegaan.
In de jaren 1741-43 was Galuppi werkzaam aan het Londense King's Theater als componist van de opera seria. Vervolgens toonde hij zijn verdiensten in Venetië op het gebied van de opera buffa door middel van bewerkingen van Napolitaanse muziekdrama's. Dat heeft ertoe geleid dat deze musicus werd benoemd tot Maestro di Capella van de San Marco aldaar.

De Italiaanse dramaschrijver van
uitzonderlijke klasse, Carlo
Goldoni (1707-1793). Portret door
Alessandro Longhi (1733-1813).

Talrijke opera's
In 1749 was Galuppi's carrière als buffo-componist op het hoogtepunt aangeland door de samenwerking met de zeer briljante dramaschrijver Carlo Goldono (1707-1793), weke heeft geleid tot minimaal zeven muziekdrama's in evenzovele jaren.
Galuppi's veelzijdigheid is onder meer naar voren gekomen in zijn Russische periode (1765-1768): in zijn aldaar gecomponeerde kerkmuziek creëerde hij een amalgaam van Italiaanse contrapuntiek en Russische melodiek.
Nadat hij in Italië was teruggekeerd, liet hij de vakdiscipline opera meer en meer achter zich en concentreerde hij zich vooral op het thema kerkmuziek.
Tijdens zijn leven was Gauppi ongetwijfeld de meest populaire musicus in zijn werkgebied; hij slaagde er met zijn werk ook nog eens in om een aanzienlijk vermogen te vergaren, onder meer doordat zijn werk in Spanje en Rusland veel werd uitgevoerd.
Zijn niet genoeg te waarderen betekenis voor de verspreiding van de opera buffa werd vooral
gerealiseerd door Il filosofo di campagna uit 1754.
Wat Galuppi bijzonder hoog aan te rekenen valt, is d zorg die hij aan zijn muziek besteedde, zodanig dat de tekst verstaanbaar bleef alsmede door het schrijven van korte(re) aria's met nadrukkelijk melodische lijnen en vol met goede vondsten.

Van de ruim honderd opera's zijn er flink wat ontstaan in samenwerking met eerder genoemde Goldoni; eveneens heeft Galuppi veelvuldig gebruik gemaakt van teksten van Pietro Metastasio (1698-1782).

Radio 4
Op zaterdag 26 februari wordt via Radio 4 een nieuwe aflevering uitgezonden van het NTR-programma Opera live. Daarin kunt u luisteren naar L'inimico delle donne (De vrouwenhater) van Baldasare Galuppi, uitgevoerd door het Orkest van de Opéra Royal de Wallonie onder leiding van Rinaldo Alessandrini.
In de vocale rollen horen we: Anna Maria Panzarella als Agnesia; Liesbeth Devos als Xunchia; Proscille Laplace als Kam-si; Federica Carnavale als Zida; Filippo Adami als Zon-zon; Alberto Rinaldi als Geminiano; Juri Gorodezki als Ly-lam; en Daniele Zanfardino als Si-sin.
Zoals gebruikelijk, begint die uitzending om 19:02 uur.

Opera op vijf zenders, waaronder tweemaal Nixon in China

Zeer ruim aanbod
Op de avond van zaterdag 12 februari valt op diverse van de talrijke West-Europese radio- en televisiezenders een opera te beluisteren. Als we ons hier — zoals meestal — beperken tot Nederland en en enkele van de ons direct omringende staten — Duitsland, België en Groot-Brittannië — voor zover dat radiozenders betreft; de Franstalige muziekzender Mezzo-tv sluit daarbij de rij.

Tweemaal Nixon in China van John Adams

De Amerikaanse componist John Adams.

De afgelopen week en de komende dagen staan Amerikaanse ex-presidenten in de belangstelling: Reagan in een op diverse zenders gepresenteerde documentaire, die ook nog enige malen wordt herhaald. Zijn voor-voorganger Richard Milhouse Nixon (1913-1994) was de president die in 1973 uit zijn ambt werd gezet, een functie die hij nimmer had mogen bekleden, maar we willen nog wel eens vergeten dat toen diens maffia dat stuk van het werelddeel Amerika beheerste en verantwoordelijk was voor massamoorden in Indochina— de Verenigde Staten — dat wij gemakshalve doorgaans met die naam aanduiden.
John Adams (1736-1826) was de naam van de tweede Amerikaanse president (1797-1801), maar de John Adams voor wie uw aandacht op deze plek willen genereren is de in 1947 geboren Amerikaanse componist. In 1987 verscheen zijn opera Nixon in China, over de historische ontmoeting tussen twee van de meest weerzinwekkende topcriminelen — beiden direct verantwoordelijk voor massaslachtingen — uit de geschiedenis van de aardkloot ten tijde van de aanwezigheid van het uiterst dubieuze verschijnsel mens.

Twee uitzendingen gelijktijdig
Nixon in China is de eerste van de vier opera's die tijdens de avonduren van genoemde zaterdag te beluisteren zal zijn: gelijktijdig, want in beide gevallen via een directe verbinding met de New Yorkse Metropolitan Opera, waar genoemd muziekdrama op dat moment als matinee wordt gegeven. De componist zelf dirigeert koor en orkest van genoemde muziektheater-instelling. De Amerikaanse bariton James Maddalena (geboren in 1954) zingt de rol van de voormalige VS-president.

De Amerikaanse bariton James Maddalena.
Foto: © Ken Howard, Metropolitan Opera.

Het wereldwijd bekende BBC Radio 3-programma Opera on 3, met het onderdeel Live from the Met, presenteert vanaf 19:00 uur het muziekdrama in kwestie. Tegelijkertijd is deze opera te beluisteren op de regionale Duitse radiozender WDR 3 in de aldaar veelvuldig geprogrammeerde uitzending Bühne: Radio live.
Het wordt eventueel een kwestie van kiezen op basis van de uitzendkwaliteit waarover we u hier geen aanbevelingen kunnen doen.

Oudere opname van Don Pasquale op Duitse WDR 3

Componist Gaetano Donizetti.

De Duitse regionale radiozender WDR 3 Westdeutscher Rundfunk) presenteert op zondag 6 februari, in het programma Bühne: Radio — dat wordt uitgezonden tussen 20:05 uur en 23:00 uur — het muziekdrama Don Pasquale uit 1842 van Gaetano Donizetti (1797-1848). Het betreft hier een oudere opname, hetgeen reeds wordt verraden door de jaartallen bij de namen van uitvoerenden die reeds enige tijd niet meer op ons ondermaanse toeven, zoals Erika Köth (1927-1989), Hermann Prey (1929-1998), en Benno Kusche (1916-2010). Dat zich niet meer ons bevinden geldt eveneens voor de dirigent van het geheel: Mario Rossi (1902-1992). Hij leidde het Rundfunkchor van de WDRen het Sinfonieorchester Köln.
Meer over deze opera buffa (komische opera) is te vinden in een bijdrage van 26 november 2o10 op deze muziektheater-website, over twee verschillende muziekdrama's van deze componist, vrijwel gelijktijdig werden uitgezonden.