Salvator Rosa, opera van Carlos Gomes op NDR Kultur

Op een libretto van Ghislanzoni
In het Opernkonzert dat op donderdag 11 februari vanaf 20:00 uur via de Duitse regionale radiozender NDR Kultur de ether in wordt gezonden, kunt u luisteren naar een uitvoering van het muziekdrama Salvator Rosa van de Braziliaanse componist António Carlos Gomes (1836-1896).
Hoewel we die naam in het operabedrijf op dit ondermaanse niet dagelijks tegenkomen, is hij geen waarachtige onbekende meer, en dat zal mede te danken zijn aan het feit dat werk van deze muzikant via de spiegelplaatjes meer mensen heeft bereikt dan alleen degenen die in het pluche hebben plaatsgenomen van theaters waar men diens drama-verwerkende notenproducten ter consumptie heeft aangeboden.
De man werd geboren in het Zuid-Amerikaanse Campinas, en ging al vroeg aan de slag met de muziek ter ondersteuning van in-dramatische handelingen op de planken. Nadat zijn beide eerste opera's in Rio de Janeiro hun première hadden beleefd, werd hem een staatstoelage verstrekt om in Italië verder te kunnen studeren. Daar componeerde hij eerst enige komedies op muziek, totdat hij in 1870 wereldwijde waardering met Il Guarany heeft geoogst, en die na de première in La Scala in een groot aantal operatheaters is opgevoerd.


Negen muziekdrama's

In hetzelfde theater werd drie jaar daarna de eerste uitvoering gerealiseerd van Fosca, en nog eens zes jaar later Maria Tudor. In het jaar direct volgend op Fosca, werd Salvator Rosa in het Gernuese Teatro Carlo Felice in première gegeven, op 21 maart 1874 — een nieuwe lente en een nieuw geluid, zullen we maar zeggen. 
Na Maria Tudor zijn er nog twee muziekdrama's van de hand van dezelfde meester verschenen: Lo Schiavo in 1889, en Condor in 1891. In totaal heeft Carlos Gomes negen opera's geschreven. Geen van al die andere werken heeft echter het succes van Il Guarany kunnen evenaren.
Gedurende die actieve periode van zo'n drie decennia — de helft van zijn hele leven — tot en met het verschijnen van Condor, heeft Gomes in diverse stijlen gecomponeerd, eindigend in aansluiting op het Italiaanse verisme.
De uitvoering op NDR Kultur zal worden gerealiseerd door Chor und Orchester des Staatstheaters Braunschweig onder leiding van Georg Menskes, met medewerking van de benodigde solisten.


Naar de roman van Eugène de Mirecourt
De titel Salvator Rosa is ontleend aan de naam van een Italiaans kustenaar, die leefde van 1615 tot 1673. Hij was in eerste instantie weliswaar schilder — en één met grote kwaliteiten, zoals we in zijn zelfportret uit 1840 kunnen zien —, maar tevens graficus, toneelspeler, poëet en muzikant.
De opera is tot stand gekomen op een libretto van Antonio Ghislanzoni (1824-1893), die op basis van de roman Masaniello van Charles Jean-Baptiste Jacquot, genaamd Eugène de Mirecourt (1812-1880). Masaniello — in werkelijkheid een afkorting van Tommaso Aniello (1622-1647) — werd de leidende figuur in de Italiaanse opstand tegen de Habsburgers welke in die periode plaatshad.


 Afbeeldingen
1. De Braziliaanse componist António Carlos Gomes.
2. De Italiaanse schilder Salvator Rosa.
3. De Franse schrijver Eugène de Mirecourt.