Sergej Prokofjevs opera 'Oorlog en Vrede' naar Lev Tolstojs gelijknamige roman, dinsdag 25 maart op Mezzo-televisie

Omvangrijk muziekdrama
Aanstaande dinsdag 25 maart, kunt u, als u het een aantrekkelijke gedachte vindt, tussen 17:00 uur en 20:30 uur via de muziekzender Mezzo kijken naar de opera Oorlog en Vrede van Sergej Prokofjev (1891-1953), ontstaan in de jaren 1941/42 op een libretto van de componist en diens echtgenote Mira Mendelson-Prokofjeva. Dat is gebaseerd op enkele 'momenten' uit het omvangrijke epos met dezelfde titel (1864-69) van Lev Tolstoj (1828-1910), en met gebruikmaking van de Aantekeningen over het jaar 1812 van Denis Vasiljevitsj Davidov.
De opera is in tal van gedaanten gepresenteerd, in partieel en in hevig gecoupeerde versies, concertant en in gedeelten, in 1946 en 1947. De complete versie is een zeer omvangrijk werk geworden met zestig zangrollen, en die is aanvankelijk zelfs op twee avonden gepresenteerd. [1]
Deze versie met alle dertien scènes — waarbinnen echter wel weer is gecoupeerd — is echter pas op 8 november 1957, dus goed vierenhalf jaar na het overlijden van de componist, in het Nemirovitsj-Dansjenko Theater in Moskou gegeven. In hetzelfde jaar heeft NBC Televisie in New York er een opname van gerealiseerd.

Prokofjevs aanpassingen
De componist heeft heel wat met dezeeopera te stellen gehad, en dat had verschillende oorzaken, maar voor sommige professionele toehoorders/kijkers bleek de drieënhalf uur durende 'uiteindelijke versie' toch nog onbevredigend. Dat in de oorlogsjaren 1941-42 Prokofjev wat meer op het vaderlandslievende element in het Tolstoj-epos aan het hart ging, zal begrijpelijk zijn, maar het heeft er wel toe geleid dat de componist concessies heeft gedaan aan de artistieke eisen. De beide librettisten hebben zich dan ook geconcentreerd op het militair-patriottische van de Napoleontische veldtocht tegen het tsaristische Rusland enerzijds en het menselijk-hartstochtelijke aspect van drie der protagonisten in de roman: de zwaar gemangelde Natasja, haar eerste verloofde Bolkonski en, toen die eenmaal was overleden, de ridderlijke figuur Besoechov.
Van het omvangrijke, veelzijdige en op diverse niveaus zijn uitwerking niet missende epos is zeer recentelijk een nieuwe uitgave in een bestaande Duitse vertaling uitgekomen, temporeel gelijktijdig met de vertoning in afleveringen van de nieuwe filmversie. Daarover hebben we op onze zustersite Tempel der Letteren uitvoerig bericht op zaterdag 5 januari. Op dezelfde dag is er een artikel verschenen over de verfilming, op onze andere zustersite Tempel der Filmkunst.

Herhaling
Deze versie van Oorlog en Vrede (Война и Мир) zal, eveneens op de muziekzender Mezzo, nogmaals te zien zijn op vrijdag 4 april, tussen 10:00 uur en 13:30 uur.
__________

[1] Sommige handboeken melden dat de eerste complete uitvoering in de definitieve vorm in 1955 in Leningrad werd gegeven, en dat die versie niet op één avond kon worden gerealiseerd. Inderdaad is op 1 april van dat jaar in het Maly Theater in genoemde stad de zogeheten complete opera gepresenteerd, maar de scènes nummer 7 en 11 waren daaruit weggelaten.
____________
Afbeeldingen
1. Sergej Prokofjev, tekening van Jarko Aikens, Groningen 1985. Collectie Heinz Wallisch.
2. Voorzijde van de onlangs verschenen paperback-editie van de Duitse vertaling van Oorlog en Vrede.
3. Lev Nikolajevitsj Tolstoj.