woensdag 9 april 2008

Le Joueur van Sergej Prokofjev zaterdagavond via BBC 3- en WDR-radio, rechtstreeks vanuit The Met in New York

Dostojevski-opera
Zaterdag 12 april wordt, vanaf 19:30 uur tot ongeveer 22:00 uur, zowel via BBC Radio 3 in het programma Opera on 3, alsook via de Duitse radiozender WDR 3 in het culturele programma Bühne een rechtstreekse versie uitgezonden van de opera Le Joueur van Sergej Prokofjev (1891-1953). Het betreft een directe verbinding met de Metropolitan Opera in New York waar De Speler op dat moment als matinee wordt voorgesteld.
De componist heeft een eigen libretto in het Russisch gerealiseerd op basis van de roman Игрок (Igròk) die door Fjodor Michajlovitsj Dostojevski (1821-1881) werd geschreven en uitgegeven in 1866.
De eerste versie van Prokofjevs opera in vier bedrijven stamt uit de jaren 1915-17, maar een decennium later, in de jaren 1927-28 heeft hij het origineel bewerkt. Een jaar later is op 29 april de eerste uitvoering gegeven te Brussel, maar in het Frans van P. Spaak.

Handeling
De handeling van de roman, en dus in beknopte vorm van de opera, speelt zich inhet jaar 1865 af in de fictieve plaats Roulettenburg. Een generaal is hevig verliefd op een jongedame, Blanche, en daarom hoopt hij op een snel overlijden van zijn grootmoeder. Polina, zijn stiefdochter, speelt valse spelletjes met ene Aleksej, een huisleraar die al zijn zinnen op haar heeft gezet. Als een volstrekte verrassing voor al de overige deelnemers verschijnt de grootmoeder ten tonele; zij neemt Aleksej in haar dienst en slaagt er snel in haar gehele vermogen te verspelen. Polina, die door de markies werd verlaten, geeft haar aandacht nu weer aan Aleksej, en die wint weliswaar in het roulettespel, maar ze laat niet na deze man te honen, die zich daarna uit frustratie volkomen aan de grillen van het roulettespel overgeeft.

Versie Metropolitan Opera
De versie die onder meer zaterdagmiddag in New York wordt opgevoerd en tegelijkertijd door ons Europeanen als avondvoorstelling kan worden beluisterd, wordt in het Russisch gepresenteerd (in de Met voorzien van Engelse boventitels), maar heeft de titel The Gambler. Zo hebben we u de Franse, de Russische, de Duitse, de Nederlandse en de Engelse titel voorgesteld. Ziet u nu hoe leerzaam zulke nieuwerwetse, elektronische publicatiemedia kunnen zijn? Koor en orkest van de Metropolitan Opera zullen worden gedirigeerd door Valery Gergiev. De hoofdrollen zullen worden gezongen door de sopraan Olga Guryakova (Polina) en de tenor Vladimir Galouzine (Aleksej). De resterende optredende stemmen en het productieteam zijn te vinden op de site van de Met, in het bijzonder op die pagina welke betrekking heeft op deze productie.

Der Spieler
Verleden jaar is er een goedkope editie van de nieuwste vertaling in het Duits van Dostojevski's roman Игрок als pocketeditie bij dtv verschenen in de relatief nieuwe reeks AutorenBibliothek. In het tijdsbestek van goed drie weken heeft de auteur dit boek aan zijn vrouw Anna Grigorjevna gedicteerd en dat zal mede te danken zijn aan diens persoonlijke neurotisch, zo niet psychotisch, getinte ervaringen met het roulettespel. Anna Grigorjevna heeft daarover in haar memoires — voor het eerst verschenen in 1923 — geschreven dat het vreselijk was om aan te zien hoe hij van de speeltafel terugkeerde met een hoogrood gezicht en volkomen rooddooraderde ogen, alsof hij dronken was. Vanzelfsprekend was het een roes waarin de man heeft verkeerd, doch niet als gevolg van alcoholconsumptie.

__________
Fjodor Michailowitsch Dostojewskij: Der Spieler — Aus den Aufzeichnungen eines jungen Mannes; Roman. Aus dem Russischen (1995) von Arthur Luther. 224 pag., paperback in de reeks dtv AutorenBibliothek. Deutscher Taschenbuch Verlag, München, 2007; ISBN 978-3-423-19107-4. Prijs € 9,—.
____________
Afbeeldingen

1. Fjodor Michajlovitsj Dostojevski.
2. Voorzijde van de Duitse vertaling uit 1995 in de voordelige paperback-editie in de reeks AutorenBibliotheek van dtv in 2007.
3. De beide protagonisten in The Gambler in de Metropolitan Opera New York, zaterdagavond te beluisteren op de radiozenders BBC 3 en WDR 3.
4. Anna Grigorjevna Dostojevskaja in 1871.

Geen opmerkingen: