Charles Gounods Roméo et Juliette met Rolando Villazón op Mezzo-televisie

Tweemaal deze maand
Op zaterdag 9 mei, 's avonds tussen 21:00 uur en 23:45 uur, wil Mezzo-televisie de uitzending realiseren van het muziekdrama Roméo et Juliette van de Franse componist Charles Gounod (1818-1893). De tekst hiervoor is afkomtig van diens beide landgenoten, de auteurs Jules Barbier (1822-1901) en Michel Carré (1819-1872), die zich — het ligt voor de hand — hebben gebaseerd op de gelijknamige, maar dan Engelse, tragedie van William Shakespeare (1564-1616). Op 27 april 1867 werd deze opera in vijf bedrijven te Parijs in première gegeven. Nog in hetzelfde jaar werd er een Duitse versie gepresenteerd in de Dresdener Semper Oper.
Het betreft hier een verfilming door Brian Large van een uitvoering in 2008 tijdens de Salzburger Festspiele, in het Mozarteum aldaar. Het orkest van dat instituut wordt geleid door Yannick Nézet-Seguin. Vocale solisten zijn Nino Machidze, Rolando Villazón, Mikhail Petrenko en Russell Braun. Bartlett Sher tekent voor de mise en scène.
Mezzo-televisie zendt Roméo et Juliette, in deze bezetting, nogmaals uit op zondag 17 mei, 's middags vanaf 17:00 uur.

Rolando Villazón
Flink wat operaminnenden, verspreid over de gehele aardbol, beschouwen Rolando Villazón inmiddels als de tenor bij uitstek van de 21ste eeuw. Dat is in meer dan één opzicht echter relatief, vooral doordat die eeuw nog geen tien procent van de daarvoor benodigde weg heeft afgelegd, en we ten eerste niet weten wat er nog allemaal gaat gebeuren en wiens ster plotsklaps dan wel gestadig aan het operafirmament zal rijzen. Dat hij — steeds binnen dat kader — tevens wordt gezien als de rechtmatge opvolger van de de heren José Carreras, Placido Domingo en Luciano Pavarotti — de laatstgenoemde is overleden in 2008 — die ons te pas, en, helaas niet zelden te onpas, werden voorgeschoteld als De Drie Tenoren.
Rolando Villazón is erin geslaagd het publiek te veroveren door meer dan alleen een goede stem, hetgeen vanzelfsprekend eveneens legitiem is, maar tegelijkertijd het gevaar in zich bergt dat er teveel nadruk komt te liggen op de uitstraling en de innemende persoonlijkheid.
Een operavoorstelling op de Bretter die die Welt bedeuten, en in het kielzog daarvan — zij het enigszins afgezwakt — een uitzending via de beeldbuis, dient meer dan alleen te bestaan uit goed gezongen rollen: acteerkunst is vereist en als het even kan alle daarbij behorende parafernalia: kostuums en decors. Dat een stralende persoonlijkheid daarbij 'mooi meegenomen' kan zijn, behoeft geen betoog, doch zodra deze zich manifesteert boven het belang van de muziek en het ware decorum, is twijfelen niet alleen toegestaan, maar noodzakelijk. Enkele jaren geleden heb ik in een Traviata-uitvoering, die ik tweemaal heb gezien, meer van het laatste geconstateerd dan voor de rol noodzakelijk was. Pavarotti heeft, toen hij eenmaal internationaal een grote naam had, de muziek altijd weer opgeofferd aan de een pijnlijk narcistische presentatie. We mogen dan ook nadrukkelijk hopen dat Villazón zich niet in dat — uiteindelijk doodlopende — steegje begeeft, waar op een gegeven moment de festiviteiten ten einde zijn en de was weer wordt opgehangen.

Eerste biografie
Manuel Brug (jaargang 1965), muziekredacteur van het Duitse dagblad Die Welt, geldt in eigen land, in bepaalde kringen, als een der toonaangevende deskundigen op het gebied van de klassieke muziek in het algemee en van het fenomeen opera in het bijzonder. Hij schetst in een recentelijk verschenen boek niet alleen een portret van de mens en de opvallende carrière van de zanger Villazón, maar tevens van de harde werkelijkheid die de alledaagse praktijken in de operawereld — achter de schermen — internationaal kenmerken.
In twaalf hoofdstukken schildert Manuel Brug leven en werk, ups en downs in de ontwikkeling van de in 1972 in Mexico City geboren zanger, die inmiddels heeft weten door te dringen — door te zingen — tot de eerste garnituur wereldwijd van de mannelijke operasterren in het algemeen en specifiek in die van de tenors. Dat die echte doorbraak Rolando Villazón is gelukt in de Salzburger versie in 2005 van La Travata — samen met Anna Netrebko — zal de meeste operakenners niet zijn ontgaan. Dat niet lang daarna een crisis uitbrak, zowel qua stem alsmede privé — het éne is immers nauwelijks voorstelbaar zonder het andere —, waardoor hij een half jaar van de planken verdween, maar uiteraard niet uit de wereld van de paparazzi, ligt, vooral als gevolg van de sterk met elkaar verweven gebeurtenissen na zo'n spectaculair succes, voor de hand.
Begin 2008 is Rolando Villazón teruggekeerd op de bühne, [1] verspreid over de globe, en vanaf dat moment presenteerde hij zich wat ingetogener en verder ontwikkeld — de positieve gevolgen van zo'n crisis — hetgeen de acceptatie van zijn presentatie alleen nog maar heeft vergroot.
Het Portret dat Manuel Brug ons van Rolando Villazón in zijn boek tekent, is gelardeerd met relatief veel kleurenfoto's, die herinneringen kunnen oproepen voor degenen, die zo'n voorstelling hebben gezien; voor alle anderen bieden zij een prachtige inkleuring van het prettig geschreven 'verhaal' over de heel speciale carrière van deze extraverte tenor, echter zonder te vervallen in kritiekloze aanbidding van zijn protagonist. Warm aanbevolen.
Speciaal voor degenen, die ook geïnteresseerd zijn in andere versies van Roméo et Juliette met dezelfde tenor in een andere context, is het laatste hoofdstuk van Manuel Brugs boek interessant. Daarin worden beeld- en geluidsragers opgesomd waarop Rolando Villazón voorkomt. Relativerende titel van dat chapiter: Was vom Tenor bleibt: CD's und DVD's.
__________

[1] Op 29 april werd bekendgemaakt dat onze tenor opnieuw problemen met zijn stem heeft en als gevolg daarvan alle optredens voor het hele jaar 2009 heeft afgezegd.
__________
Manuel Brug: Rolando Villazón — Die Kunst, Tenor zu sein. Ein Porträt. 160 pagina's, paperback, kunstdruk, met kleurenfoto's. Henschel Verlag, Berlin, 2008. ISBN 978-3 -89487-626-5.
____________
Afbeeldingen
1. De Franse componist Charles Gounod.
2. De Franse auteur Jules Barbier, één der twee librettisten van Roméo et Juliette.
3. Manuel Brug, muziekredacteur van Die Welt en auteur van Rolando Villazón.
4. Voorzijde van de eerste en tot dusver enige biografie over de stertenor Rolando Villazón.