zaterdag 26 juli 2008

Wagners Meistersinger op zaterdag 26 juli via Mezzo-tv

Versie uit Zürich 2004
De muziekzender Mezzo presenteert op zaterdag 26 juli, 's avonds vanaf 20:30 uur een uitvoering van de opera Die Meistersinger von Nürnberg van Richard Wagner. Het is een film vanAndy Sommer, opgenomen in de opera van Zürich in et jaar 2004. Het gaat om een m.i. gecoupeerde versie (de live-uitvoering die ik zelf ooit meemaakte, duurde — inclusief pauzes — zes uur). Koor en orkest van de Opera van Zürich staan onder leiding van Franz Welser-Möst, de verantwoordelijkheid voor de regie berust bij Nikolaus Lehnhoff. Meer informatie omtrent de vocale uitvoerenden is te vinden in de Programm-Info op de website van Mezzo-televisie.

Achtergronden
Die Meistersinger von Nürnberg is een muziekdrama in drie bedrijven van Richard Wagner (1813-1883), op teksten van de componist, die zich daarvoor heeft gebaseerd op bestaande Kronieken van Duitse 'Meistersinger' uit de zestiende eeuw. De eerste uitvoering werd gegeven op 21 juni 1868 in het Hoftheater van München, waarbij Hans von Bülow (1857-1915) de muzikale leiding had. De eerste keer dat dit muziekdrama is voorgekomen op het speelplan van de New Yorkse Met, was op 4 januari 1886 onder leiding van Anton Seidl (1850-1898). Vier jaar eerder was Die Meistersinger reeds in het Londense Drury Lane Theater opgevoerd onder de baton van Hans Richter (1843-1916). In 1889 kwam het tot een presentatie in Covent Garden, onder leiding van Luigi Mancinelli (1848-1921), die niet alleen dirigent maar ook cellist was. Opvallend daarbij is dat het een Italiaanse versie betrof.

Meesterschap
De geest van het meesterschap wordt aan het einde van de negentiende eeuw door Wagner — eerst in tekst en vervolgens in muziek — opnieuw voor het voetlicht gebracht, en hoewel het gebeuren van Die Meistersinger zich in het midden van de zestiende eeuw afspeelt te Neurenberg, heeft de componist ervoor gekozen niet alleen de tijdgenoten van de meester-schoenmaker Hans Sachs (1494-1576) — die ook de meest beroemde van de meesterzangers is en over wie wordt gezegd dat hij zo'n zesduizend gedichten heeft geschreven — ten tonele te voeren, maar tevens die uit zijn eigen tijdperk en leefomgeving, en eveneens die uit een periode, die voor Richard Wagner nog in de verre toekomst lag: de onze. Op die wijze huldigt Wagner het type van de (onvergankelijke) Duitse burgerman in het algemeen. Die handwerkslieden uit de vrije stad Neurenberg zijn niet alleen vrije burgers en dito gildemeesters, maar hebben tevens een functie als zangmeester, ieder met een eigen inbreng en met eigen ideeën over de kunst. Allen nadrukkelijk geprofileerde persoonlijkheden, die echter een eenheid zullen vormen op het moment dat de jonge Frankische ridder Walther von Stoltzing — die zijn zinnen op Eva, de dochter van de goudsmid heeft gezet, er alles op alles zet om de zangerscompetitie te winnen, omdat dit de voorwaarde blijkt, die Eva's vader hem heeft gesteld — in zijn ongebreidelde optreden, met een grenzen verleggende dicht- en zangkunst, alle normen en wetten overtreedt, welke in deze disciplines lange tijd de leidraad zijn geweest. Een proces van gewenning en aanpassing, waarbij de jonge ridder erin slaagt het eigen ware wezen te bestendigen, maakt hem tot een meester onder de meesters. Dit gebeurt met medewerking van Hans Sachs, die zich opwerpt als intermediair: niet alleen tussen het aloud-vertrouwde en het hier en daar beangstigende en verwarrende nieuwe, dat echter niets anders dan het eigentijdse is, maar tevens tussen de gemeenschap en het individu, zich uitend in een groepsmentaliteit enerzijds en de geest van de Einzelgänger aan de andere kant.

____________
Afbeeldingen
1. Scène uit de versie in Zürich, 2004, zoals die door Mezzo-televisie zal worden uitgezonden.
2. Dirigent Hans von Bulw.
3. De 51-jarige Hans Sachs in 1545, door Michael Ostendorfer (ca. 1490-1559).

Geen opmerkingen: