zondag 22 juni 2008

Annie Proulx' verhaal Brokeback Mountain gaat als opera, door Charles Wuorinen, te New York in première in 2013

Veel inspiratie
De eerste twee zaterdagen van juni heeft de rasverteller Ben Hartemink uit Deventer in de sfeervolle entourage — want met fotokunst behangen wanden — van Galerie MooiMan te Groningen het verhaal verteld van de beide door het noodlot samengebrachte cowboys in het jaar 1963 in het door schrijfster Annie Proulx verzonnen gedeelte van Wyoming met de naam Brokeback Mountain. Ook hier kan gelden: nomen est omen.
Dit verhaal van Annie Proulx — sommigen zien het als roman, anderen vinden dat het voor die kwalificatie niet de minimaal vereiste lengte heeft en noemen het derhalve een novelle — heeft hiermee niet alleen de Chinese filmregisseur Ang Lee geïnspireerd tot het realiseren in 2005 van de veelvuldig geroemde film, maar ook de verteller Ben Hartemink die in eigen bewoordingen, gelardeerd met letterlijke citaten een zeer bevlogen versie heeft gepresenteerd. Nu is gebleken dat ook de artistieke leiding van een instituut als de New York City Opera voldoende dramatiek in het gegeven heeft ontdekt die zich voor het vertalen van de handeling in muziek leent. Daarvoor heeft men contact gezocht met een imiddels oude bekende, de Amerikaanse componist, Charles Wuorinen (geb. 1938), die niet alleen een zeer veelzijdig oeuvre op zijn naam heeft staan, doch tevens ervaring heeft met het bewerken van literatuur tot een opera. Zo is hij in 2004 voor hezelfde instituut betrokken geweest bij de muzikale bewerking van Salman Rushdie's roman Haroun and the Sea of Stories. Volgens Wuorinens impresario Howard Stokar heeft deze opera tot op heden Europa nog niet bereikt. Op z'n zachtst gezegd is zulks merkwaardig!
Het duurt weliswaar nog vijf jaar voordat de eerste uitvoering in New York kan worden gerealiseerd, maar toch is het gegeven voldoende prikkelend om je af te vragen welke twee zangers met grote vocale mogelijkheden en acteerkunst daarvoor gevonden kunnen worden. Misschien is mede daardoor de afstand tussenhet verstrekken van de opdracht en de verwachte première zo relatief groot. Zulks is echter nooit een kwestie van uren, dagen, weken of maanden en in de meeste gevallen steeds enkele jaren. En, vooral achteraf bekeken, een tijdsspanne van vijf jaar is niets. Al moet men wel de leeftijd van de componist mede bedenken: hij is op 9 juni van dit jaar zeventig geworden.


De componist en zijn oeuvre

Hoewel Charles Wuorinen in ons land zeker niet tot de bekendste der Amerikaanse muziekmeesters behoort, heb ik ruim drie decennia geleden al diverse van zijn werken besproken, variërend van zijn Bearbeitungen über das Glogauer Liedbuch uit 1962, via kamermuziek — strijktrio (1967/68; Kamerconcert voor cello en 10 spelers (1963), Speculum speculi (1972) en andere werken voor relatief kleine bezetting — tot en met enkele werken voor slagwerkensemble, uiteenlopend van Ringing Changes (1969-70) voor tien slagwerkers, tot en met de Percussion Symhony uit 1976 voor zesentwintig slagwerkers. Ook heeft hij voor 'synthesized and processed synthesized sound' een werk gerealiseerd getiteld: Time's Encomium. Hiervoor werd de componist in 1970 bekroond met de Pulitzer Prize for Music.
Een opera of ander muziekdramatisch werk was bij het beschikbare materiaal voor de pers in ons land toen niet beschikbaar, maar zijn biografie meldde dat hij al wel een opera had gecomponeerd. Daar komt nog bij dat Charles Wuorinen in de drie daarop volgende decennia niet heeft stilgezeten, en verder dat diverse van zijn werken wel degelijk een zeer sterk dramatische sfeer oproepen. Daarbij kan men ook de compositie September 2001 voor tenor en piano, op tekst van de Engelse dichter Wystan Hugh Auden (1907-1973) rekenen.


(wordt ongetwijfeld vervolgd, op deze en anders op één van onze zustersites)

Afbeeldingen
1. Verteller Ben Hartemink.
2. Schrijfster Annie Proulx.
3. Componist Charles Wuorinen.
4. Cover art van Ron Walotsky op de hoes van de LP met Charles Wuorinens Percussion Symphony (Nonesuch H-71353).
5. Cover art van Wilcox op de hoes van de LP met Charles Wuorinens Time's Encomium (Nonesuch H-71225).

Geen opmerkingen: